Zainteresowanie terapeutycznym potencjałem substancji psychodelicznych w dziedzinie zdrowia psychicznego znacznie wzrosło w ostatnich latach. Być może nadejdzie dzień, kiedy lekarze będą przepisywać sesje terapii psychodelicznej tak, jak obecnie przepisują leki przeciwdepresyjne. Zalety psychodelików, choć wciąż jeszcze badane, wydają się dawać możliwość uzyskania szybkiej poprawy (przy stosunkowo wysokim bezpieczeństwie) w kilku zaburzeniach i chorobach psychicznych. Wiele wskazuje na to, że mogą się sprawdzić w leczeniu depresji lekoopornej.
W miarę jak coraz więcej badań klinicznych pokazuje korzyści płynące z psychoterapii wspomaganej psychodelikami, kluczowe jest, aby specjaliści od zdrowia psychicznego mieli wszechstronne zrozumienie kwestii etycznych i praktycznych związanych z tą rozwijającą się dziedziną (Marseille i in., 2022; Barber i Aaronson, 2022).
Substancje psychodeliczne, takie jak psilocybina i MDMA, mają głęboki wpływ na umysł, często wywołując zmienione stany świadomości i doświadczenia mistyczne. W połączeniu z rygorystyczną integracją psychoterapeutyczną, doświadczenia te mogą pozwolić pacjentom na przebudowanie nawykowych sposobów postrzegania świata (Barber i Aaronson, 2022). W dalszej części artykułu bardziej szczegółowo omówimy, czym jest integracja psychodeliczna, ale na początek przyjmijmy uproszczoną definicję, że jest to omówienie doświadczeń związanych z zażyciem substancji psychodelicznej, m.in. w kontekście emocji, historii życia i postrzegania świata przez daną osobą. Intensywność stanów psychodelicznych wymaga jednak dokładnego rozważenia potencjalnych zagrożeń i uświadomienia sobie znaczenia odpowiedniego wsparcia terapeutycznego (Pilecki i in., 2021).
Jednym z kluczowych zadań psychoterapeuty jest pomoc pacjentom w nadawaniu sensu ich doświadczeniom psychodelicznym i przekładaniu uzyskanych wglądów na trwałe, pozytywne zmiany w ich życiu. Obejmuje to stworzenie bezpiecznego i wspierającego środowiska, pomoc pacjentom w przetwarzaniu ich emocji i wspomnień oraz opracowanie praktycznych strategii włączania doświadczeń z terapii do ich codziennego życia (Barber i Aaronson, 2022; Pilecki i in., 2021).
Ważne jest również, aby psychoterapeuci byli świadomi kwestii prawnych i etycznych związanych z używaniem substancji psychodelicznych. Chociaż w większości krajów klinicyści nie mogą jeszcze przepisywać psychodelików, ani towarzyszyć pacjentom podczas przyjmowania substancji, mogą dostarczyć wsparcia psychologicznego i psychoterapeutycznego przed i po doświadczeniu psychodelicznym osoby, która zwraca się po pomoc w tym zakresie (Pilecki i in., 2021).
Istotnym aspektem zagadnienia jest również tzw. redukcja szkód, której konieczność może się w trakcie psychoterapii pojawić (jeśli ktoś zażywa psychodeliki na własną rękę). Jest to minimalizowanie negatywnych konsekwencji związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, takich jak psychodeliki, poprzez edukację, zapewnienie bezpiecznego środowiska i wsparcie psychologiczne, zamiast dążenia do całkowitej abstynencji, gdy nie jest ona z różnych względów możliwa lub pacjent nie jest gotów na nią się zdecydować.
Psychodeliki, takie jak LSD, psylocybina i MDMA, są znane z wywoływania odmiennych stanów świadomości, które mogą prowadzić do głębokich osobistych wglądów, doświadczeń duchowych, a nawet stanów mistycznych (Barber, Aaronson, 2022). Jednakże, doświadczenia te mogą być przytłaczające i trudne do przetworzenia, zwłaszcza dla osób nieprzygotowanych lub bez odpowiedniego wsparcia. Integracja psychodeliczna to proces włączania wglądów, emocji i doświadczeń z psychodelicznej podróży do swojego życia.
Greń i in. (2023) opisują integrację psychodeliczną jako świadomą i zrozumiałą próbę ułatwienia przetworzenia treści doświadczenia psychodelicznego lub jego konsekwencji w celu wprowadzenia istotnych wniosków z tego doświadczenia do codziennego życia. Treść ta może obejmować konkretny wgląd, zarówno poznawczy, jak i emocjonalny (np. wspomnienie, wizję), a także sam fakt, że niezależnie od tego, co zostało doświadczone pod wpływem psychodelików, subiektywna realność i znaczenie doświadczenia nie powinny być bagatelizowane ani ignorowane.
Wyobraźmy sobie, że Maria podczas sesji z psylocybiną doświadczyła silnego uczucia miłości i połączenia z otoczeniem. Widziała siebie jako część większej całości, czując jednocześnie miłość i akceptację dla wszystkich istot. Doświadczenie to wywołało w niej silne emocje i łzy wzruszenia. W trakcie integracji, Maria zaczęła analizować źródła tego przeżycia. Z pomocą terapeuty odkryła, że w jej nieświadomości tkwiło głębokie pragnienie miłości i akceptacji, które wynikało z trudnych relacji z rodzicami w dzieciństwie. Doświadczenie psychodeliczne pozwoliło jej na nowo połączyć się z tą pierwotną potrzebą. Integracja tego doświadczenia może oznaczać dla niej:
Innym wyobrażonym przykładem może być pacjent, który podczas sesji zmierzył się z traumatycznym wspomnieniem. Jan doświadczył retrospekcji traumatycznego wydarzenia z dzieciństwa, które przez wiele lat wypierał ze świadomości. Przeżycie to było bolesne, ale pozwoliło mu na nowo skonfrontować się z traumą i zrozumieć jej wpływ na jego życie. W trakcie integracji, Jan wraz z terapeutą przeanalizował treść retrospekcji, odkrywając ukryte emocje i przekonania związane z traumą. Zrozumiał, że lęk i poczucie winy, które towarzyszyły mu przez wiele lat, były nieświadomą reakcją na traumatyczne wydarzenie. Dzięki temu wglądowi, Jan był w stanie przeformułować swoją narrację, odrzucając poczucie winy i zaczynając postrzegać siebie jako osobę, która przetrwała trudne doświadczenie i może z niego wyciągnąć siłę. Zobaczył lub poczuł w trakcie sesji psychodelicznej wcześniejsze doświadczenia z życia, o których pomimo terapii nie był w stanie rozmawiać lub których nie był w stanie wystarczająco przepracować. Integracja tego doświadczenia może oznaczać:
Powyższe sytuacje mają jedynie naszkicować przykłady integracji psychodelicznej i siłą rzeczy zawierają uproszczenia. W rzeczywistości integracja psychodeliczna może przybierać wiele różnych form i w dużej mierze ma indywidualny przebieg u każdego pacjenta.
Jak wiadomo zażywanie substancji psychodelicznych jest nielegalne. Jednak, jeśli osoba mimo to zamierza takie środki zażyć lub już to zrobiła, to zalecane jest poszukiwanie wsparcia psychologicznego w celu redukcji potencjalnych szkód. Jako psychoterapeuta chcę również zaznaczyć, że w powyższych przykładach określenia takie jak: wyrażenie, przetworzenie emocji, czy przeformułowanie narracji mogą odnosić się również do terapii bez wykorzystania psychodelików.
Psychodeliki indukują zmienione stany świadomości, które mogą prowadzić do intensywnych emocji, halucynacji, wizji, a nawet doświadczeń mistycznych. Tradycyjna psychoterapia odbywa się w normalnym stanie świadomości, skupiając się na rozmowie i analizie.
Doświadczenia psychodeliczne są często opisywane jako głębokie i transformujące, wpływające na fundamentalne przekonania i wartości. Psychoterapia zazwyczaj działa stopniowo, skupiając się na konkretnych problemach i zmianach behawioralnych.
Psychodeliki mogą ułatwić dostęp do nieświadomych treści, wspomnień i emocji, które są trudne do osiągnięcia w tradycyjnej terapii. Psychoterapia często wykorzystuje techniki, takie jak swobodne skojarzenia, aby stopniowo odkrywać nieświadome treści.
Choć psychodeliki mogą prowadzić do głębokich i cennych wglądów, należy również pamiętać, że emocje doświadczane pod wpływem tych środków bywają też trudne. Takie doświadczenia potocznie nazywane są „bad tripami”. Mogą one obejmować:
Ważne jest, aby pamiętać, że takie doświadczenia nie oznaczają automatycznie negatywnych konsekwencji, krótko- lub długoterminowych. Właściwa opieka i wsparcie po sesji mogą pomóc w bezpiecznym przejściu przez trudne doświadczenie i integracji jego treści.
W kontekście redukcji szkód, ważne jest, aby osoby korzystające z psychodelików były świadome możliwości wystąpienia trudnych doświadczeń i miały dostęp do wsparcia w razie potrzeby. Terapeuci powinni być przeszkoleni w zakresie rozpoznawania i radzenia sobie z takimi sytuacjami, aby zapewnić pacjentom bezpieczeństwo i pomoc w integracji trudnych przeżyć.
Warto również zauważyć, że „bad tripy” mogą czasem prowadzić do pozytywnych zmian, jeśli zostaną odpowiednio zrozumiane i zintegrowane. Mogą one pomóc w konfrontacji z głęboko ukrytymi lękami, traumatycznymi wspomnieniami lub negatywnymi wzorcami myślenia, otwierając drogę do osobistego rozwoju i uzdrowienia.
Przytoczmy hipotetyczny przykład, ukazujący znaczenie integracji psychodelicznej w przypadku tzw. bad tripów:
Podczas sesji z psylocybiną, Tomek doświadczył intensywnego lęku i poczucia utraty kontroli. Czuł się przytłoczony przez mroczne obrazy i myśli, które zdawały się wydobywać z najgłębszych zakamarków jego nieświadomości. W pewnym momencie doświadczył przerażającej wizji własnej śmierci, co wywołało w nim panikę i poczucie beznadziei.
Po sesji, Tomasz czuł się wyczerpany i przygnębiony. Trudne doświadczenie wywołało w nim wiele lęków i wątpliwości. Kolejnych kilka dni było dla niego bardzo trudnych. Zwrócił się o wsparcie do terapeuty. Zaczął stopniowo analizować swoje przeżycia, starając się zrozumieć ich znaczenie. Odkrył, że mroczne obrazy i myśli, które go przerażały, były w rzeczywistości tłumionymi aspektami jego osobowości – „cieniem”, z którym unikał świadomej konfrontacji.
Dzięki wsparciu terapeuty i pracy nad integracją trudnych przeżyć, Tomek stopniowo zaczął akceptować swoją „ciemną stronę” i integrować ją ze swoją świadomością. Proces ten był bolesny, ale ostatecznie doprowadził do większej samoakceptacji, poczucia autentyczności i uwolnienia od lęków, które go paraliżowały. „Bad trip” okazał się paradoksalnie katalizatorem głębokiej transformacji i rozwoju osobistego.
Integracja trudnego doświadczenia psychodelicznego Tomka obejmować może m.in.:
Integracja psychodeliczna ma na celu zapewnienie ustrukturyzowanego i wspierającego środowiska dla osób, które chcą zgłębić i zrozumieć swoje doświadczenia psychodeliczne. Zazwyczaj obejmuje serię sesji terapeutycznych, podczas których terapeuta i klient współpracują w celu zidentyfikowania kluczowych wniosków i lekcji wyniesionych z doświadczenia psychodelicznego, a następnie opracowują strategie włączania tych wniosków do codziennego życia. Terapeuta może również udzielać wskazówek dotyczących radzenia sobie z wszelkimi utrzymującymi się skutkami lub trudnymi emocjami, które pojawiają się po doświadczeniu psychodelicznym.
Warto zauważyć, że integracja psychodeliczna nie jest tym samym co regularna terapia. Klienci lub pacjenci nie zawsze muszą korzystać z obu (Greń i in., 2023). Greń i in. (2023) podkreślają, że choć integracja psychodeliczna i terapia mogą się częściowo pokrywać, nie są synonimami. Integracja jest kluczowym aspektem terapii wspomaganej psychodelikami, ale może być również wartościowa dla osób, które eksplorowały psychodeliki poza warunkami klinicznymi. Integracja może być również samodzielną praktyką, oddzieloną od trwającej terapii. Integracja koncentruje się konkretnie na treści i konsekwencjach doświadczeń psychodelicznych, podczas gdy terapia może obejmować szerszy zakres problemów związanych ze zdrowiem psychicznym.
Obecnym modelom integracji psychodelicznej brakuje weryfikacji w badaniach naukowych, pozatym niektóre z nich dotyczą bardzo specyficznych warunków, takich jak PTSD lub konkretnych badań klinicznych. Inne odnoszą się do praktyk medycyny rdzennej, które mogą być trudne do wdrożenia poza określonym kontekstem i rytuałem (Greń i in., 2023; Greń i in., 2024).
Jak zauważają Barber i Aaronson (2022), potrzebny jest dalszy rozwój solidnych modeli integracji psychodelicznej, które mogą być praktycznie stosowane w różnych kontekstach i populacjach. Przyszłe badania powinny skoncentrować się na opracowaniu standaryzowanych protokołów i wskazówek, które pomogą terapeutom w prowadzeniu skutecznej integracji psychodelicznej przy jednoczesnym zapewnieniu wysokich standardów bezpieczeństwa i etyki (Greń i in., 2023).
Proces integracji psychodelicznej może się znacznie różnić w zależności od zastosowanego modelu terapeutycznego. Istnieją jednak pewne wspólne aspekty. Zazwyczaj rozpoczyna się od rozmowy terapeuty i klienta na temat subiektywnych doświadczeń klienta podczas psychodelicznej podróży. Terapeuta zapewnia klientowi przestrzeń wolną od osądów i pełną współczucia, w której może on podzielić się swoimi spostrzeżeniami, emocjami i wyzwaniami (Cavarra i in., 2022). Dodatkowo, terapeuta może zaoferować psychoedukację na temat neurologicznych i psychologicznych skutków działania psychodelików, pomagając klientowi lepiej zrozumieć swoje doświadczenia.
Następnie terapeuta i klient wspólnie badają, w jaki sposób psychodeliczne wglądy i doświadczenia mogą zostać zintegrowane z codziennym życiem klienta. Podczas sesji integracyjnych terapeuta może prowadzić klienta przez różne techniki terapeutyczne, takie jak mindfulness, terapia poznawczo-behawioralna, doświadczanie somatyczne, aby pomóc mu przetworzyć i zintegrować wglądy i emocje z psychodelicznego doświadczenia (Cavarra i in., 2022). Celem integracji jest pomoc klientowi w przełożeniu głębokich i często niewyrażalnych doświadczeń psychodelicznej podróży na konkretne zmiany w jego przekonaniach, zachowaniach i relacjach.
Intensywność stanów psychodelicznych, w tym doświadczeń mistycznych, jakie mogą one wywołać, pozwala na „osłabienie” starych przekonań, tworząc przestrzeń dla nowych, które mogą wniknąć w umysł w głęboki i znaczący sposób. Dzięki psychoterapeutycznej integracji pacjenci zaczynają rozważać nowe perspektywy i są w stanie przebudować swoje nawykowe sposoby postrzegania świata.
Aby osiągnąć cele integracji, można wykorzystać różne techniki, takie jak terapia rozmową, medytacja, prowadzenie dziennika, techniki oddechowe, praca z ciałem lub uczestnictwo w grupach wsparcia. Integracja może odbywać się w kontekście psychoterapii psychodynamicznej, poznawczo-behawioralnej lub innych modalności terapeutycznych (Frymann i in., 2022; Cavarra i in., 2022; Bathje i in., 2022).
Wreszcie, podkreśla się, że proces integracji nie ogranicza się do czasu po psychodelicznym doświadczeniu, lecz powinien rozpocząć się przed doświadczeniem i trwać jeszcze długo po nim (Barber i Aaronson, 2022; Bathje i in., 2022). Greń i in. (2023) podkreślają potrzebę otwartej integracji (ang. open-ended integration), czyli podejścia, które nie jest sztywno ograniczone czasowo i nie ma z góry określonych ram strukturalnych. Jest to proces, który może ewoluować i dostosowywać się do indywidualnych potrzeb, kontekstu i specyfiki doświadczenia psychodelicznego. Integrację psychodeliczną należy postrzegać jako proces, a nie jako punkt końcowy, co oznacza, że może ona trwać przez dłuższy czas, z różnymi etapami refleksji, nauki i adaptacji.
Każdy, kto doświadczył przeżyć psychodelicznych, może skorzystać z profesjonalnej pomocy w ich integracji, szczególnie osoby zmagające się z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja, lęk czy uzależnienia. Z drugiej strony, zdrowi ludzie, którzy pragną pogłębić samoświadomość, rozwój duchowy lub poradzić sobie z życiowymi wyzwaniami, również mogą odnieść korzyści z profesjonalnej integracji.
Kluczowe jest, aby działania integracyjne były dostosowane do indywidualnych potrzeb, priorytetów i obecnego stanu psychicznego danej osoby, a także do specyfiki jej doświadczenia psychodelicznego.
Można chyba śmiało powiedzieć, że integracja psychodeliczna nie jest wystarczająco często brana pod uwagę przez użytkowników takich substancji. Może to wynikać z braku edukacji, jak również niedoboru terapeutów specjalizujących się lub mających doświadczenie w tej dziedzinie (Greń i in., 2024; Gorman i in., 2021). W mojej ocenie, zbyt często, gdy pacjenci zgłaszają używanie substancji takich jak MDMA lub psylocybina, są po prostu kategoryzowani jako osoby używające narkotyków, co jest oczywiście niewystarczającą i potencjalnie nieetyczną perspektywą, ponieważ nie uwzględnia aktualnej literatury na ten temat.
Greń i in. (2023) podkreślają, że integracja powinna skupiać się na mocnych stronach klienta i jego systemach wsparcia. Zwracają również uwagę na „meta-umiejętności” terapeuty, takie jak, sposób interakcji z klientem, wykraczający poza samą wiedzę praktyczną. Kluczowe jest, aby terapeuci zajmujący się integracją psychodeliczną posiadali niezbędne szkolenie, umiejętności i zasoby etyczne, aby oferować specjalistyczną formę psychoterapii. Bardzo ważne są zarówno formalne szkolenie (m.in. studia, kursy psychoterapii), jak i otwartość na rozważenie potencjalnych korzyści płynących z użycia psychodelików. Nie sposób mówić o integracji psychodelicznej w sytuacji, gdy jedyną dostępną terapeucie perspektywą kliniczną jest postrzeganie użycia psychodelików, jako objawu zaburzeń regulacji emocji lub szkodliwego użycia substancji.
Pomimo braku formalnych programów i ścisłych zaleceń dotyczących integracji psychodelicznej w szkoleniach dla terapeutów (głównie ze względu na nielegalny charakter używania psychodelików), różne instytucje podejmują kroki w celu wyposażenia specjalistów w wiedzę pozwalającą im efektywnie poruszać się w tym temacie – nie sposób zanegować faktu, że psychodeliki są używane, a zrozumienie tych substancji jest niezbędne, chociażby dla prawidłowej redukcji szkód (Bujalski i in., 2017; Więckiewicz i in., 2023). Wiedza ta powinna być przekazywana przyszłym terapeutom, umożliwiając im odpowiednie reagowanie i pomoc pacjentom. Istnieją kursy i programy szkoleniowe, które uczą zainteresowanych specjalistów, jak bezpiecznie podchodzić do kwestii związanych z psychodelikami.
Chociaż wiele źródeł wskazuje, że integracja psychodeliczna prowadzona przez certyfikowanych specjalistów jest najbardziej korzystna (MacCallum i in., 2022; Gründer i Jungaberle, 2021; Gorman i in., 2021), należy zauważyć, że integracja samodzielna może być również wartościowa, szczególnie dla osób z wcześniejszym doświadczeniem terapeutycznym lub posiadających dobry system wsparcia społecznego.
Niestety, ponieważ zapotrzebowanie na szkolenia z zakresu integracji psychodelicznej rośnie, należy dokładnie rozważyć jakość i zakres szkolenia, które się wybiera, ponieważ rynek zawsze będzie kusił szybkim i niedrogim zdobywaniem kompetencji. Zaczynają pojawiać się bardzo krótkie kursy wideo i webinaria, które prawdopodobnie nie zapewnią głębi i szerokości wiedzy wymaganej do holistycznego szkolenia w zakresie terapii psychodelicznej lub integracji. Każdy profesjonalista, który chce pracować w tej dziedzinie, powinien mieć solidne podstawy podstawowego szkolenia i umiejętności terapeutycznych. Dostępne są również bardziej zaawansowane kursy, w tym takie z superwizją i elementami praktycznymi, również w Polsce, a specjaliści powinni poszukiwać tych bardziej kompleksowych możliwości szkolenia i rozwoju. Kluczowe jest, aby osoby świadczące usługi integracji psychodelicznej posiadały niezbędną wiedzę specjalistyczną, wiedzę i podstawy etyczne, aby robić to skutecznie i bezpiecznie.
Ponadto ważne jest, aby pacjenci byli edukowani na temat potencjalnego szkolenia i kwalifikacji specjalistów w zakresie integracji psychodelicznej, tak jak są informowani o szkoleniu psychoterapeutów. Będzie to jednak wymagało czasu, ponieważ obecnie w Polsce nie ma organizacji zawodowych, które certyfikowałyby specjalistów w tej dziedzinie. Pacjenci powinni być świadomi, że dziedzina integracji psychodelicznej wciąż się rozwija, a szkolenie i doświadczenie praktyków mogą się znacznie różnić. Edukacja pacjentów w tych kwestiach pozwoli im na podejmowanie świadomych decyzji podczas poszukiwania wsparcia w integracji ich psychodelicznych doświadczeń.
Biorąc pod uwagę rosnącą powszechność używania psychodelików w różnych kontekstach, potrzeba kompleksowej edukacji na temat integracji psychodelicznej staje się coraz bardziej istotna. Konieczne jest, aby zarówno specjaliści opieki zdrowotnej, jak i ogół społeczeństwa otrzymali odpowiednią edukację na temat psychodelików, które być może będą kiedyś stosowane w celach terapeutycznych.
Edukacja powinna obejmować informacje o potencjalnych korzyściach płynących z używania psychodelików oraz o możliwym ryzyku i wyzwaniach, a także strategie przygotowania, nawigacji i integracji doświadczeń psychodelicznych. Zapewniając taką wiedzę i umiejętności, możemy pomóc zminimalizować potencjalne ryzyko związane z używaniem psychodelików.
*Uwaga! Niniejszy tekst nie ma na celu zachęcania do stosowania psychodelików ani do jakiejkolwiek nielegalnej działalności. Celem jest obiektywne przedstawienie aktualnego stanu badań nad psychoterapią psychodeliczną, jej potencjalnych zastosowań, a także rozważań prawnych i etycznych. Wszelkie decyzje dotyczące osobistego używania psychodelików powinny być podejmowane z najwyższą ostrożnością zgodnie z obowiązującym prawem.
Marseille, E., Bertozzi, S., & Kahn, J G. (2022, December 5). The economics of psychedelic-assisted therapies: A research agenda. Frontiers Media, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2022.1025726
Barber, G., & Aaronson, S T. (2022, September 21). The Emerging Field of Psychedelic Psychotherapy. Springer Science+Business Media, 24(10), 583-590. https://doi.org/10.1007/s11920-022-01363-y
Pilecki, B., Luoma, J B., Bathje, G J., Rhea, J T., & Narloch, V F. (2021, April 7). Ethical and legal issues in psychedelic harm reduction and integration therapy. BioMed Central, 18(1). https://doi.org/10.1186/s12954-021-00489-1
Greń, J., Tylš, F., Lasocik, M., & Kiraly, C. (2023, October 12). Theoretical considerations and practical guidelines on psychedelic integration for mental health specialists
Greń, J., Gorman, I., Ruban, A., Tylš, F., Bhatt, S., & Aixalà, M. (2024, April 1). Call for evidence-based psychedelic integration.. American Psychological Association, 32(2), 129-135. https://doi.org/10.1037/pha0000684
Cavarra, M., Falzone, A., Ramaekers, J G., Kuypers, K P C., & Mento, C. (2022, June 10). Psychedelic-Assisted Psychotherapy—A Systematic Review of Associated Psychological Interventions. , 13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.887255
Frymann, T., Whitney, S., Yaden, D B., & Lipson, J. (2022, May 23). The Psychedelic Integration Scales: Tools for Measuring Psychedelic Integration Behaviors and Experiences. Frontiers Media, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.863247
Bathje, G J., Majeski, E., & Kudowor, M. (2022, August 4). Psychedelic integration: An analysis of the concept and its practice. Frontiers Media, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.824077
Gorman, I., Nielson, E M., Molinar, A., Cassidy, K., & Sabbagh, J J. (2021, March 15). Psychedelic Harm Reduction and Integration: A Transtheoretical Model for Clinical Practice. , 12. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.645246
Bujalski, M., Dąbrowska, K., & Wieczorek, Ł. (2017, January 1). New psychoactive substances in Poland. The analysis of policy responses and its effects. Termedia Publishing House, 30(3), 171-184. https://doi.org/10.5114/ain.2017.72311
Więckiewicz, G., Jakóbisiak, M., Stokłosa, I., Szafoni, S., Pluta, S., Smukowska, K., Żebrowska, G., Stokłosa, M., Gorczyca, P., & Pudło, R. (2023, May 9). The Need for Psychiatric Treatment among Polish Users of Psychoactive Substances Is Increasing: This and Other Results from the Newest PolDrugs Survey. Multidisciplinary Digital Publishing Institute, 59(5), 908-908. https://doi.org/10.3390/medicina59050908
MacCallum, C A., Lo, L A., Pistawka, C A., & Deol, J K. (2022, December 1). Therapeutic use of psilocybin: Practical considerations for dosing and administration. Frontiers Media, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2022.1040217
Gründer, G., & Jungaberle, H. (2021, May 12). The Potential Role of Psychedelic Drugs in Mental Health Care of the Future. Thieme Medical Publishers (Germany), 54(04), 191-199. https://doi.org/10.1055/a-1486-7386
Poniższy post jest kopią wpisu na Facebooku, który opublikowałem 14 lutego 2025. Na początku to, co miało być na końcu, wiadomość
Jak bacopa minneri działa na mózg? Zioła od wieków były wykorzystywane w medycynie, uważano, że mają właściwości lecznicze i profilaktyczne,
Obszar leczenia choroby Alzheimera przeszedł znaczącą zmianę dzięki niedawnej rejestracji lecanemabu przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA). Lecanemab,
Poniższy post jest kopią wpisu na Facebooku, który opublikowałem 14 lutego 2025. Na początku to, co miało być na końcu, wiadomość
Jak bacopa minneri działa na mózg? Zioła od wieków były wykorzystywane w medycynie, uważano, że mają właściwości lecznicze i profilaktyczne,
