Uzależnienie od narkotyków

Amfetamina, kokaina, marihuana, extasy, MDMA – to tylko niektóre z substancji, które prowadzą do uzależnienia. Coraz szerszy dostęp do nielegalnych substancji psychoaktywnych sprawia, że uzależnienie od narkotyków diagnozuje się u coraz większej liczby młodych osób. Wczesna diagnoza i psychoterapia w takich wypadkach może uratować zdrowie psychiczne, fizyczne, a nawet życie. Psychoterapia uzależnienia od narkotyków daje możliwości od ograniczenia zażywania i minimalizowania szkód, wynikających z zażywania aż do osiągnięcia pełnej abstynencji.

Współuzależnienie

Jakie są objawy współuzależnienia? Jest to sytuacja, w której osoba w pełni podporządkowuje swoje życie i funkcjonowanie od osoby uzależnionej oraz trudności emocjonalne z tym związane. Osoba współuzależniona w większym stopniu żyje życiem osoby uzależnionej, aniżeli własnym – dostosowuje rytm swojego dnia, plany etc. do stanu osoby uzależnionej. Często dzieje się tak, ponieważ osoby współuzależnione chcą  chronić bliską osobę. Prowadzi to jednak to dużego cierpienia i wspiera utrzymywanie się uzależnienia. Osoby współuzależnione powinny uczestniczyć we własnej terapii uzależnień.

Czy jestem uzależniony?

Poniżej przedstawiamy informacje, które mogą pomóc Tobie określić, czy masz do czynienia z problemem uzależnienia. Im więcej z wymienionych poniżej objawów obserwujesz u siebie, tym większe jest prawdopodobieństwo, że możesz potrzebować leczenia. Pamiętaj jednak, że jedną z typowych cech uzależnienia jest także nieobiektywna ocena własnego problemu, dlatego zawsze ostatecznej odpowiedzi, czy uzależnienie od alkoholu, narkotyków lub czynności (np. uzależnienie od telefonu, komputera, tzw. uzależnienia behawioralne) Ciebie dotyczy, udzieli Tobie psychoterapeuta uzależnień podczas spotkania w gabinecie. Już dwa, czy trzy objawy, powinny być wystarczające, aby zasięgnąć specjalistycznej porady.

TOLERANCJA

• aby odczuć pożądany efekt, potrzebujesz więcej – stopniowo pijesz lub zażywasz częściej, większe ilości lub korzystasz z komputera coraz dłużej,
• ta sama dawka alkoholu lub narkotyku nie wywołuje już takich samych skutków co kiedyś.

ODSTAWIENNE

• kiedy nie masz dostępu do danej rzeczy (np. narkotyku), czujesz się źle psychicznie lub fizycznie (np. możesz odczuwać dużą drażliwość, senność),
• czasem stosunek daną substancję po to, aby zagłuszyć przykre odczucia związane z tym, że wcześniejsze dawki przestały działać (np. pijesz, ponieważ czujesz się źle z tym, że wcześniej piłeś),

PRAGNIENIE

• obserwujesz u siebie częste myśli o alkoholu, narkotykach w ciągu dnia,
• myśli te utrzymują się do czasu, kiedy nie sięgniesz po tę substancję,

UTRATA KONTROLI

• podejmowane próby ograniczenia nie dochodzą do skutku, nie jesteś w stanie ograniczyć picia lub zażywania danej substancji,
• nie jesteś w stanie zaprzestać picia lub brania narkotyków, choć podejmowałeś/aś takie decyzje,
• zdarza się, że pijesz lub bierzesz więcej, aniżeli chciałeś/aś,
• miewasz wrażenie, że bez „wspomagaczy” w odpowiedniej dawce nie jesteś w stanie dobrze się bawisz (np. marihuana jest Tobie potrzebna, aby się zrelaksować na imprezie, mieć dobry nastrój; masz wrażenie, że extasy jest konieczne, aby dobrze się bawić w klubie),
• korzystasz alkoholu lub narkotyków, aby ukoić złość,
• zdarzyło się Tobie stracić przytomność lub doświadczyć niepamięci tego, co działo się pod wpływem,
• zdarzyło się Tobie przedawkować narkotyki,
• martwisz się niekiedy o to, czy będziesz mieć wystarczająco dużo narkotyków lub alkoholu na imprezie itp.,
• próby ograniczenia używania komputera lub telefonu (np. grania w gry) sprawiają, że pojawia się złość, irytacja i nie możesz tego zrobić,

KONFLIKTY Z PRAWEM

• aresztowano Ciebie ze względu na Twoje zachowanie pod wpływem,
• zdarzyło się Tobie pożyczać pieniądze lub kraść, ponieważ nie starczało Tobie na alkohol lub narkotyki,

PROBLEMY W FUNKCJONOWANIU SPOŁECZNYM

• zdarzyło się Tobie popełniać błędy w szkole lub w pracy, które wynikały z używania alkoholu, narkotyków,
• używanie alkoholu lub narkotyków i środków odurzajacych, ciągłe granie w gry komputerowe przełożyło się na pogorszenie relacji z bliskimi i przyjaciółmi,
• inni ludzie mówią Tobie, że izolujesz się od nich, nie masz dla nich czasu,
• z powodu stanu nietrzeźwości nie byłeś/aś w stanie wywiązać się z ważnych obowiązków (np. opieka nad dziećmi, praca, zobowiązania finansowe),

UPORCZYWE UŻYWANIE POMIMO NEGATYWNYCH KONSEKWENCJI

• chociaż zdajesz sobie sprawę z negatywnych konsekwencji picia, brania narkotyków, ciągłego grania w gry komputerowe dla Twojego funkcjonowania w niektórych obszarach, to jednak nadal sięgasz po te substancje lub nie jesteś w stanie ograniczyć korzystania z komputera,

POGORSZENIE FUNKCJONOWANIA LUB CIERPIENIE WYNIKAJĄCE Z UŻYWANIA SUBSTANCJI

• z powodu picia alkoholu lub zażywania narkotyków i środków odurzających zaniedbujesz się, inni mówią, że gorzej wyglądasz, zapominasz o praniu, wyprasowaniu swoich rzeczy,
• pojawiły się u Ciebie problemy psychiczne w związku ze stosowaniem narkotyków lub spożywaniem alkoholu, np. depresja, lęk, trudności w kontroli złości, agresja lub pojawiły się problemy somatyczne (np. choroby układu krążenia, wysokie ciśnienie).

Opracowano z wykorzystaniem Glasner-Edwards, S. (2020). Uzależniony mózg. Sopot: GWP.